Cruisekoorts

Tjsong-Tjsing, want zo hoor je Chongqing uit te spreken, klinkt naar mijn gevoel als de meest Chinese stad die er is. Een vaag plan om Tibet te bezoeken laat ik wegens tijdsgebrek en overdreven overheidsbemoeienis varen maar als bescheiden wraakactie neem ik de trein die tussen Lhasa en Chongqing pendelt. Dat is onder andere te merken aan de aansluitingen voor zuurstofmaskers en Tibetaanse opschriften. Voor ik op de trein stap maak ik in de wachtzaal nog kennis met de pamper- en luierloze maatschappij die China is. Kleine kinderen dragen hier een broek met tactische uitsparing bij de achterkant en de ouders worden dan maar geacht om voor bezemwagen te spelen.

Met de slaapervaringen van de vorige ritten in het achterhoofd heb ik dit keer gekozen voor een vierpersoonscoupé en zoals verwacht is Morpheus me die nacht wat beter gezind. De ochtend daarop krijg ik nog een speciale escorte door een jonge medereiziger die terugkomt van zakenreis uit Xi'an. Eerst belanden we op de verkeerde plek (Hotel Yangtze moet zowat het Chinese equivalent van frituur terminus zijn) maar na wat omzwervingen kan ik mijn rugzak parkeren in het enige Chongqingse hostel.

Chantal had, van horen zeggen, me gewaarschuwd voor deze industriestad. Het valt al bij al nog mee, dat is de conclusie na een namiddag ronddolen door het doolhof van stijle nauwe steegjes, brede nieuwe winkelwandelstraten en wandelpaden langs de Yangtze. Met het passeren van de broodgrens -er is hier, in tegenstelling tot Xi'an, niks degelijks meer te vinden in die categorie- ben ik ook in het China van Kuifje terechtgekomen. Kruiers dragen er, de draagstok met de 2 gewichten aan het uiteinde op de schouders, gigantische hoeveelheden goederen de steile bergwanden op en af. Ook voor pakweg een koelkast draaien ze hun hand niet om. Met alle schepen, goederenhandel en bedrijvigheid hier waan je je in Shanghai-op-den-berg.

Na de kennismaking met de Gele Rivier in Lanzhou lijkt het me wel wat om de door Marco Polo met superlatieven omschreven Yangtze te verkennen. Samen met een hele club Chinese toeristen beland ik op die manier op een driedaagse "cruise" door de kloven van China's langste rivier, tussen Chongqing en Yichang. Samen met John, een Amerikaan die de afgelopen jaren in China werkte en een aardig mondje van de plaatselijke taal spreekt, beland ik in een hut van het schip. Dat doet tezelfdertijd dienst als drijvend sanatorium want een met koorts gelardeerde luchtweginfectie dwingt me tot een bed-in. In de marge daarvan maak ik kennis met een boot vol gegoede Chinezen op vakantie: gokken op het dek, als een kleuter behandeld worden door de gids en vooral massa's foto's maken. Niet dat het geen interessante ervaring was, maar het broodnodige gevoel voor humor en relativering in dergelijke omstandigheden durft al eens te ontbreken bij 39 graden.

Ondanks alles krijg ik toch nog wat mee van de omgeving als er op dag twee een aparte rondvaart is door de zogeheten 3 kleine kloven. Het hoogteverschil tussen de rivierbedding en de omliggende bergen oogt indrukwekkend. Op een gegeven moment worden we groepsgewijs in kleinere bootjes gedropt die bestuurd worden door sleutelhangerverkopende "vissers". Er wordt zelfs een meezingliedje ten berde gebracht - de lol kan niet op. Als we terug koers zetten richting het cruiseschip heeft het er alle schijn van dat de gids/omroepster per woord betaald wordt. In combinatie met een luidspreker die veel te luid staat (een stille erfenis van de culturele revolutie?) weet ze de rust van de natuur in ieder geval hardhandig in te perken. Voor wie het aandurft: een video van de bij wijlen zelfs zingende gids. Ik begin steeds beter te begrijpen waarom Eddy Wally hier destijds met open armen ontvangen werd. 

Aan het eind van de koortsige cruise is het nog even genieten van Chinese propaganda op zijn best tijdens een bezoek aan de drieklovendam. Het voluntarisme van de Chinezen is soms bewonderenswaardig, zoals wanneer ze proberen met alle macht stukken van boomtown Chongqing tot een woud om te bouwen. Met dit staaltje hydro-elektrische hybris leidt diezelfde daadkracht tot een ecologische tijdbom. Toch valt er te lezen dat "geologen hier en elders de goddelijke dam prijzen".

Er volgen na de boottocht een paar dagen van treinreizen overdag en gezichtsloze hotels 's avonds in de al even onbeduidende steden Yichang en Wuchang. Er is echter hoop. Aan de horizon wenken een functionerende ademhaling en Shanghai.